Karton recycling voor bedrijven

Hoe kan je karton het beste recyclen?

Feiten en inzichten over kartonrecycling
Geupdate op 9 April 2021 | Auteur: Brent Nijssen

Produceert uw bedrijf veel kartonafval? Wat kun je het beste doen met al dat karton? Er zijn meerdere oplossingen, zoals recycling en hergebruik van karton als verpakkingsmateriaal.

Het belangrijkste is om uw kartonafval te scheiden van uw restafval om te voorkomen dat het karton in de verbrandingsoven belandt. Door middel van het scheiden en comprimeren van uw karton kunt u kosten zo besparen op afvalinzameling en verpakkingsmateriaal.

Inspiratie en advies van Recycling Experts

Wat kunt u doen met kartonafval

• Kostenbesparing door scheiden kartonafval
• Gebruiksvriendelijke containers voor MKB en groot bedrijf
• Specialist in karton

Bekijk karton recycling

---

Inhoudsopgave:

---

Wat is karton?

Karton is een hoogwaardig recyclebaar materiaal gemaakt van meerdere lagen papier. Hierdoor is karton een steviger en dikker product dan regulier papier, maar behoudt het nog steeds eigenschappen zoals: vouwbaarheid, stijfheid en weerstand tegen stoten.

---

Welke soorten karton zijn er?

De meest voorkomende vormen van karton zijn golfkarton en grijs karton, gebruikt voor kartonnen dozen en verpakkingsmateriaal. Daarnaast zijn er meerdere soorten karton met ieder een eigen eigenschap voor bepaalde verpakkingsdoeleinden.

• Golfkarton bestaat uit één of meerdere lagen gegolfd papier tussen lagen vlak papier. Door de stevigheid en stoot werende eigenschap is dit de meest gebruikte kartonsoort voor tijdens transporten.

• Massief/ grijs karton bestaat uit drie tot zes lagen gerecycled papier dat onder grote druk is samengeperst. Het grijs karton is veelal behandeld met een vocht afstotende coating.

• Vouwkarton  is gebouwd uit 3 lagen papier en wordt vooral gebruikt als consumentenverpakking met marketinguitingen.

• Vormkarton bestaat volledig uit gerecycled papierpulp dat in een bepaalde vorm is geperst. Het is zeer schokbestendig. Het wordt voornamelijk gebruikt in de levensmiddelen sector.

• Drankverpakking is vouwkarton waarbij dunne lagen kunststof en soms een laagje aluminium op het karton wordt aangebracht. Door de lagen plastic en aluminium kunnen de drankenkartons niet gezamenlijk met het oud papier worden ingezameld. Daarom valt drankverpakking onder het PMD afval.

“Bij de vervaardiging van nieuw papier en karton zijn, afhankelijk van de te maken nieuwe kartonsoort, zijn er verse vezels of oud papier nodig. Een papiervezel gaat gemiddeld zes tot zeven keer mee.”  – Papier Recycling Nederland

---

Welke soorten karton kan je recyclen?

In principe kan je ieder type karton recyclen, maar wanneer tijdens de productie van verpakkingen er voor wordt gekozen karton te lamineren, te waxen of meer water-resistent te maken wordt het recycleproces ingewikkelder en duurder.

Goed voor de functie als verpakkingsmateriaal, maar de waarde voor recycling en de terug gewonnen grondstoffen wordt hierdoor kleiner. Zo is een standaard bruine doos zonder marketinguitingen en coating met het oog op  recycling de beste keus.

Anderzijds kan karton vervuild zijn door olie en vet. Zoals het bekende voorbeeld van een gebruikte pizza doos waardoor die niet bij het oudpapier mag. Het vervuilde vette karton kan niet meer hoogwaardig gerecycled worden.

Karton wat daarentegen heel nat is, in theorie, prima te recyclen, maar nat karton is een zeer storende factor tijdens het scheidingsproces wat plaatsvind bij recycling bedrijven, waardoor ze dat liever niet bij het karton willen hebben staan.

Zoals aangegeven is het recyclen van drankverpakkingen een andere tak van sport en  daarom horen drankverpakkingen tussen het PMD afval.

De drankverpakkingen zijn weliswaar van buiten van karton gemaakt, maar er zijn dunne lagen kunststof en soms een laag aluminium folie aan toegevoegd.

Tip: Bekijk op Milieucentraal wat er wel en niet in de papierbak mag

“Jaarlijks produceert Nederland 2,5 miljard kartonnen dozen voor transportverpakkingen, 57% hiervan is voor voedingsmiddelen en 43% voor non-food producten.” – Bosenhoutcijfers.nl

---

Waarom zou je karton moeten recyclen?

Karton recycling brengt zowel menselijke-, omgevings- en financiële voordelen met zich mee. Karton wordt namelijk gemaakt van papier, een oneindig hernieuwbare grondstof. Het is hernieuwbaar omdat papier is opgebouwd uit celstof of cellulose vezels geproduceerd door plantaardige organismes.

Tip voor bedrijven: Laat uw karton gescheiden afvoeren voor karton recycling.

---

Grondstoffenkringloop karton

De basis voor karton is cellulose, in jargon voor papierfabrieken celstof genoemd. Het cellulose is scheikundig gezien een natuurlijke (Bio)polymeer wat bestaat uit koolstof-, waterstof- en zuurstof atomen die als functie hebben planten stijf en sterk te maken.

Deze cellulose voor de productie van karton wordt gewonnen van organisch materiaal uit diverse bronnen. Na meermalig gebruikt te zijn als kartonnen verpakking, en tot maximaal 7x het karton recycling proces te hebben doorlopen zijn de cellulosevezels te kort om er nieuw papier van te maken.

Deze korte vezels dienen dan weer als voedingsbodem voor schimmels en bacterien die het afbreken tot basiselementen. Wat planten weer gebruiken als voedingsstof om te groeien. Zo is karton, in principe, eindeloos te hergebruiken en een perfect circulair materiaal!

Organische bronnen voor de productie van karton:

• Hout specifiek naaldhout, loofhout en eucalyptushout wordt gebruikt in de productie van karton. De productie van deze celstof vind niet in Nederland plaats, waardoor nieuwe vezels hoofdzakelijk worden geïmporteerd.
  De grootste Nederlandse handelspartners voor houtvezels gebruikt in de kartonindustrie zijn Duitsland, Zweden en België.

• Grassoorten waren tot 150 jaar geleden de belangrijkste grondstof voor papier, maar door hoge eisen van verpakkingen, kleine beschikbare volumes en verstorende subsidies op biomassacentrales blijven er weinig vezelbronnen over die kunnen concurreren met hout.
  Er zijn een paar iniatieven voor graspapier zoals Huhtamaki die in Nederland eierendozen gemaakt van 50% grasvezel produceert.

• Bamboe is de snelst groeiende grassoort ter wereld waardoor veel CO2 tijdens de productie wordt opgenomen en zal naar verwachting een meer prominentere rol gaan spelen als celstof in de toekomst.

• Katoenvezels uit oude kleding werd vroeger veelal gebruikt in de productie van papier, maar omdat kleding steeds meer vervuild is met kunststoffen is het niet meer te gebruiken als celstof.

---

Is karton duurzaam? Effect op land-, water- en energieverbruik

Hout, het hoofdbestandsdeel van nieuw karton is een volledig hernieuwbaar product. In een eindeloze cyclus kunnen bomen worden gepland, groeien, gekapt en verwerkt worden tot bouw en productiemateriaal. Maar de wereldwijde vraag naar hout voor papier en karton nam met 400% toe de afgelopen 40 jaar. Daardoor nam ook de druk op land-, water- en energieverbruik toe.

Effect van karton op landgebruik en houtkap

Wereldwijd wordt er 420 miljoen ton aan papier en karton per jaar geproduceerd, waarvan 170 miljoen ton uit nieuwe vezels bestaat (BIR, 2018).

Deze 170 miljoen ton nieuwe vezels worden geproduceerd door nieuwe bomen die worden gekapt. Deze 170 miljoen ton staat staat gelijk aan het kappen van tussen de 1,36- en 2,56 miljard bomen per jaar, uitsluitend voor de productie van karton en papier.

In totaal worden er 15 miljard bomen per jaar gekapt (Nature, 2015), dit betekent grofweg dat tussen de 9%- 17% van de totale houtkap uitsluitend wordt gebruik voor de productie van papier en karton. Volgens gegevens van paperonrocks ligt het exacte getal rond de 14%.

Op een hectare kunnen volgens bosbouwers tussen de 1.000 en 2.500 bomen staan (dit hangt af van de bomensoort en grootte). Dat houdt in dat er tussen de 0,005% – 0,0025% van het totale leefbare aardoppervlakte wordt gebruikt voor de kap van papier en karton (o.b.v. 10.400 miljoen hectare leefbare aardoppervlakte, Ourworldindata, 2021).

Hogere karton recycling percentages kunnen de druk op de natuur en de omgeving uitzonderlijk verminderen, zo bespaart 1 ton gerecycled karton gemiddeld 3 ton hout (Bureau of International Recycling).

Gerard Nijssen – Voorzitter FNOI & CEO Nijssen Recycling, voorspelt dat de wereld met een gezonde inspanning elke keer tussen de 85%- 90% karton en papier wat op de markt komt succesvol kan inzamelen.

“Dit heeft als reden dat een deel van de papiervezels elke cyclus verloren gaan. Denk daarbij bijvoorbeeld aan tissues, wc rollen, verbrand papier zoals sigaretten en vervuiling door etensrestresiduen.”

Dit naast het feit dat een nieuwe vezel 6/7x gerecycled kan worden, leidt ertoe dat we van 1 ton verse houtvezel maximaal tussen de 3,52- en 4,7 ton aan karton of papier kunnen maken tijdens de levensduur van de vezel.

Als we dit vergelijken met de huidige situatie waarbij we 170 miljoen ton nieuwe vezels nodig hebben kunnen we bij optimale recycling dit terugdringen tot 90 – 120 miljoen ton. Wat ertoe bijdraagt dat we de belasting op land en houtkap op conto van karton en papier tussen de 30-48% terugdringen. Bij een gelijkblijvend consumptiepatroon van 2018.

---

Effect van karton op water en energiegebruik

Het effect op water en energiegebruik is niet eenduidig in kaart te brengen, omdat er een groot verschil bestaat per land en per fabriek. Daarnaast vind er in de papiersector ook innovatie plaats waardoor het proces steeds minder grondstofintensief wordt. Op basis van de gegevens van de BIR (2018)  hebben we de ruwweg de volgende besparingen in kaart kunnen brengen:

Voor elke ton (1.000 kg) gerecycled papier wordt er het volgende bespaard:

• 4.100 kWh aan elektriciteit
• 1.720 liter olie
• 32.000 liter water

Tip: In dit rapport van de U.S. Energy department worden de toekomstige besparingen in kaart gebracht voor karton- en papier sector.

Uiteraard zal het verlagen van de grondstoffenconsumptie door bedrijven en burgers het meest positieve effect hebben op de planeet, wij raden aan waar mogelijk te besparen op het gebruik van karton en papier binnen uw organisatie.

Nederland behaald een recyclingspercentage van 89% op karton en papier (PRN, 2019) t.o.v. 93% in België (STATBEL, 2020) en 71,6% in Europa (PRN, 2019). Wereldwijd ligt het recyclingpercentage tussen de 50-60% (BIR, 2018) .

---

Financiële besparingen en opbrengsten van kartonrecycling

In tegestelling tot ongescheid duur “bedrijsafval” afvoeren is gescheide karton als schone monostroom waardevol waardoor het voor een lager tarief wordt opgehaald en bij een hoge kartonprijs geld opleverd.

Het is daarom altijd waardevol om te kijken naar de afvalstromen binnen uw organisatie. En op welke manier deze monostromen kostenefficient gescheiden kunnen worden. Hiervoor zijn vele oplossingen beschikbaar, sommige vergen een investering of verandering van interne logistieke processen. Om het in 1x goed geregeld te hebben raden wij aan om het door te spreken met een recyclingexpert.

Vrijblijvend advies ontvangen van Recycling Experts
Ontvang advies over hergebruik en recycling van Recycling.nl

Bekijk karton recycling

“Het scheiden van karton kan afhankelijk van de bedrijfs grootte een kostenbesparing opleveren van enkele honderden tot tienduizenden euro’s per jaar.”

---

Hoe wordt karton gemaakt en gerecycled?

Bedrijven en consumenten maken bij het sorteren van afvalstromen al een cruciaal deel uit van het karton recycling proces. De kwaliteit van het karton die geleverd wordt kan de waarde van gerecycled karton verhogen.

Het karton recycling proces uitgelegd door “HOW it’s MADE” 

Het kartonrecycling proces stap voor stap

• Inzameling is de eerste stap in het recyclen van karton. Recyclingbedrijven halen het afvalkarton op bij daarvoor bestemde kartonnen inzamelpunten of bij bedrijven.

• Wanneer het karton bij het recyclingbedrijf is aangekomen wordt het hier gesorteerd op basis van de materialen waarvan ze gemaakt zijn. In de meeste gevallen worden ze ingedeeld in golfkarton en dooskarton. Daarna wordt het karton compact tot grote balen geperst.

• De grondstof wordt vervolgens getransporteerd naar kartonrecyclingfabrieken over de hele wereld. Hier wordt het karton versnipperd en verpulverd. Bij het versnipperen worden de kartonnen papiervezels in minuscule stukjes afgebroken.

• Het karton wordt gemengd met water en chemicaliën om de papiervezels af te breken totdat er een slurry-substantie van is gemaakt. Hierdoor ontstaat grijswater en kartonpulp.

• Het pulpmateriaal wordt vervolgens door een uitgebreid filterproces gevoerd om alle aanwezige vreemde materialen en onzuiverheden zoals touwtjes, tape of lijm te verwijderen.

• Vervolgens wordt de pulp in een drijfapparaat geplaatst dat bestaat uit chemicaliën die elke vorm van kleurstof of inkt verwijderen via een reeks van filters en zeven. Deze stap wordt ook wel het reinigingsproces of ontinkingsproces genoemd.

• Terwijl de pulp opdroogt wordt het door een geautomatiseerde papiermachine gevoerd.

• De papiermachine drukt het overtollige water naar buiten. Hierdoor is het mogelijk om lange droge vellen papier te maken. De papier vezels worden voeringplaten en mediums genoemd.

• Vervolgens worden de gedroogde vellen papier op een grote spoel gerold. Het totaal gewicht van deze spoel waar het papier opgerold is kan tegen de 6,5 ton wegen.

• Deze vellen papier op de spoel kunnen per laag aan elkaar gelijmd worden en hierdoor ontstaat er uit deze gerecyclede vellen papier nieuw karton. Dit Karton wordt vervolgens weer in vormen gesneden om bijvoorbeeld dozen en verpakkingen te produceren.

• Het gerecyclede karton komt weer als gerecycled verpakkingsmateriaal op de markt.

“Als de mens in evenwicht met de natuur wil leven, dan is recycling een noodzaak.” – Gerard Nijssen Voorzitter FNOI & CEO Nijssen Recycling

---

Prijzen karton

De prijzen van karton zijn zeer volatiel en kunnen per maand en regio flink verschillen. Marktberichten oud papier houdt de markt voor gerecyclede vezels nauwlettend in de gaten en wordt door de Nederlandse sector veelal als benchmark gebruikt.

Andere informatiebronnen voor actuele prijzen:

• Lets Recycle
• Euwid
• FOEX
• RISI Fastmarkets

Gemiddeld over 2020 waren de prijzen (OCC) franco geleverd aan een lokale papierfabriek €65 per ton.

Er zijn  in Europa meerdere kartonfabrieken op de website van Europages kunt u ze allemaal vinden.

---

Branche organisaties

Nederland en België zijn wereldwijd de koplopers op basis van karton recycling (Nederland 89% (PRN, 2019) België 93%  (STATBEL, 2020). Dit is geen vanzelfsprekendheid, maar een intensieve samenwerking van verschillende partijen op diverse niveaus.

Deze organisaties werken elke dag om de circulaire economie te verwezenlijken.

Om een beter beeld te krijgen welke trends en uitdagingen kartonrecycling ondervinden adviseren wij om informatie in te winnen bij deze partijen.

---

Nederlandse en Belgische brancheverenigingen voor het verbeteren van karton recycling

De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en Kartonfabrieken (VNP) behartigt de belangen van de Nederlandse papier- en kartonindustrie met een actieve lobby gericht op oplossingen, op actueel beleid en wetgeving.

De Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in Papier- en verpakkingsmaterialenheeft op dit moment ruim honderd leden die zich allen bezig houden met de in- en verkoop van verpakkingsmaterialen in alle soorten, maten, hoeveelheden en verschijningsvormen.

De Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie (FNOI) is het platform en spreekbuis voor de oud papierbranche alsook de professionele archief- en datavernietigingsbedrijven in Nederland.

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) helpt organisaties bij het maken van onderbouwde en realistische keuzes op gebied van duurzaam verpakken.

Stichting HEDRA is een initiatief van de Nederlandse producenten van drankenkartons. Ze werken voortdurend aan de verduurzaming van de verpakking. Daarom streven zij naar een landelijke, efficiënte inzameling en recycling van drankenkartons in Nederland.

Stichting Papier Recycling Nederland (PRN) werkt namens het bedrijfsleven samen met de gemeenten aan een optimale papierrecycling. De doelstelling van PRN is om de inzameling en het hergebruik van oud papier continu op een zo hoog mogelijk niveau te houden en te stimuleren.

De Corrugated Benelux Association (CBA) zorgt ervoor  dat de golfkartonindustrie in de Benelux zich alsmaar verder kan ontwikkelen. Ze zijn voornamelijk bezig met ruimte creëren voor innovatie, informatie verzamelen over de meest recente productietechnieken, de beste expertise bundelen en de nieuwste trends nauwgezet opvolgen.

---

Overkoepelende Europese organisaties voor het verbeteren van karton recycling

De European Recycling Industries Confederation (EuRIC) is de overkoepelende organisatie voor European Recycling Industries. EuRIC zet zich in om de belangen van de Europese recyclingindustrieën te behartigen.

De European Carton Makers Association (ECMA) is het internationale netwerk van vouwkartonorganisaties; kartonbedrijven, nationale kartonverenigingen en leveranciers aan de kartonindustrie. ECMA biedt de Europese vouwkartonnage-industrie een dynamisch zakelijk netwerk.

De Europese Federatie van Golfkartonfabrikanten (FEFCO) is een non-profitorganisatie die de belangen van de kartonindustrie in heel Europa vertegenwoordigt en een breed scala aan problemen aanpakt, van technische onderwerpen tot economische vraagstukken.

---

Wereldwijde brancheorganisatie voor recycling

The Bureau of International Recycling (BIR) strijdt voor de belangen van de recyclingindustrie op een modiale schaal.