10x Tips voor Duurzaam Verpakkingsmateriaal en Verzendingen

2 juni 2021 Shares

Home Recycling 10x Tips voor Duurzaam Verpakkingsmateriaal en Verzendingen

By Recycling.com/ 2 juni 2021 Shares

10x Tips voor Duurzaam Verpakkingsmateriaal en Verzendingen

Hoe een pakketje duurzaam verpakken & versturen?

Steeds meer ondernemers zoeken naar voorbeelden en oplossingen om zendingen van producten te verduurzamen. Want uit onderzoek blijkt dat 48% van de Nederlandse consumenten bij de aanschaf van een product let op duurzaamheid. En 64 procent van de consumenten vindt dat webwinkels te veel verpakkingsmateriaal gebruiken bij de bezorging van een pakketje.

Er valt niet alleen maar winst te behalen op het gebied van transport. Ook het type verpakkingsmateriaal en de manier van versturen heeft invloed op de CO2 uitstoot. In dit artikel geven we 10 tips over duurzaam verpakkingsmateriaal. We geven ook inspiratie voor  het duurzaam versturen van pakketjes naar de klant.

Door pakketten efficiënt te versturen en te letten op het verpakkingsmateriaal behaal je eenvoudig en snel ecologische en economische winst.


10 Voorbeelden: Duurzame Verpakking Tips op een rij


1. Hergebruik reststromen tot verpakkingsmateriaal

Zo’n 80% van de (online) bestellingen wordt verstuurd in kartonnen dozen. Karton is het perfecte voorbeeld van een duurzame en natuurlijke grondstof, maar liefst 84% van het papier en karton in Nederland wordt gerecycled.

Voor het maken van nieuw karton is het oude karton een belangrijke grondstof, want 85% van nieuw karton bestaat uit oud papier. Volgens onderzoek van Smithers Pira is vouwkarton het meest duurzame verpakkingsmateriaal.

Consumenten vinden papier en karton veruit de meest milieuvriendelijke verpakkingen. Onderzoek van Gfk (2013) in opdracht van Milieu Centraal.

Naast dat je karton perfect kan gebruiken als verzendverpakking, kun je karton ook gebruiken als opvulmateriaal. Dit materiaal het shredderkarton en dit kunnen kartonsnippers zijn of kartonnen matjes om kwetsbare producten in te beschermen.

Kartonshredder voor hergebruik kartonafval

Het shredderkarton kun je aanschaffen bij een leverancier van verpakkingen, maar je kunt het materiaal ook zelf maken. Hiervoor heb je afvalkarton nodig en een karton shredder.

Veel verzendafdelingen of magazijnen hebben te maken met afvalkarton, zoals oude kartonnen dozen of kartonnen platen. Doorgaans wordt dit materiaal wekelijks of maandelijks afgevoerd door een afvalbedrijf. Maar dit materiaal is dus ook prima te hergebruiken als duurzaam en gratis opvulmateriaal of beschermingsmateriaal.

Shredderkarton is een praktisch en milieuvriendelijk materiaal om producten in te verpakken en verzenden.

Een karton versnipperaar is een machine waarmee je platen karton kunt shredden of perforeren. De meeste shredders creëren flexibele matjes van het karton. Er zijn ook modellen die snippers produceren van uw karton afval.

Het kartonnen opvulmateriaal is ideaal om producten te beschermen tijdens de zending. Gebruik het karton om uw producten in te wikkelen, of gebruik het om lege ruimten in de verpakkingsdoos op te vullen.

Bekijk Beste Karton Shredders

 


2. Gebruik een monoverpakking

Om te voorkomen dat een product kan schuiven in een verzenddoos, wordt de loze ruimte opgevuld met vulmateriaal of buffermateriaal. Hiervoor worden vaak opvulchips, noppenfolie of luchtkussens gebruikt. Dit opvulmateriaal is dus vaak gemaakt van plastic en dit maakt de verzendverpakking minder duurzaam.

karton-shredden-perforeren-verpakkingsmateriaal-verzendafdeling

Beter is het om gebruik te maken van een monoverpakking. Dat wil zeggen dat het opvulmateriaal gelijk is aan het materiaal van de verzenddoos en dus bestaat uit één soort materiaal of grondstof.

Bijvoorbeeld omdat de verpakking bestaat uit een kartonnen doos met hierin opvulmateriaal van papier of karton. Hierdoor is het eenvoudiger voor de ontvanger om de verpakking te scheiden en voor de verwerker is het makkelijker om het materiaal te recyclen. Een karton versnipperaar kan hier goed bij helpen, omdat u uw kartonafval omzet naar eco-vriendelijk vulmateriaal. Bekijk meer voordelen van karton versnipperaars.

Het combineren van verschillende materialen maakt recyclen minder goed mogelijk. Om het recyclingsproces te bevorderen is het advies om een zending te verpakking met monomaterialen.

Voor plastic verpakkingen geldt hetzelfde. Zorg dat de verpakking uit één type plastic bestaat. Er zijn tal namelijk van soorten kunststoffen die alleen hoogwaardig kunnen worden gerecycled wanneer de grondstoffen van elkaar zijn gescheiden.

 

Voorbeeld: Mono-materiaal verpakking met fixatie

Verpakkingsbedrijf Smurfit Kappa ontwikkelt speciale mono-materiaal verpakkingen inclusief fixatie. Wat houdt dit in? Zowel de doos als het vulmateriaal bestaan uit één basismateriaal, namelijk FSC-gecertificeerd papier.

De verpakking is bedoelt voor het duurzaam verpakken en veilig verzenden van producten. Door gebruik te maken van kartonnen inzetstukken of honingraatkarton wordt het item in het pakket beschermd tegen schokken en wordt beweging tijdens het transport voorkomen.

Doordat de verpakking uit één natuurlijk materiaal bestaat is het 100% recyclebaar en daarmee milieuvriendelijk. Het is daarbij een hoogwaardige en kostenefficiënte vervanger voor bijvoorbeeld piepschuim, bubbeltjesfolie of ander plastic vul- of buffermateriaal.

Offerte Aanvragen voor Mono Verpakkingen
Gratis prijsinformatie & Advies van Experts.


3. Houd de verzendverpakking compact

Vulmateriaal is ideaal om de loze ruimte tussen het product en de doos op te vullen. Maar hoe ontstaat deze loze ruimte in de eerste plaats? Dat komt in de meeste gevallen omdat de doos te ruim is voor het product dat verzonden moet worden.

Het is daarom verstandiger om de verzenddoos zo compact mogelijk te houden waardoor het product precies in de doos past en er minder loze ruimte ontstaat.

Hoe meer loze ruimte, hoe minder efficiënt de verzending wordt. Tijdens het transport wordt er immers onnodig lucht vervoerd en dit heeft een nadelig effect op de CO2-voetafdruk van het pakket.

te-grote-verpakking-doos-klein-product-ergernis
Een onnodig grote verpakking is een van de grootste ergernissen van online shoppers

Vervoer geen lucht en benut zoveel mogelijk ruimte in de doos. De slimste verpakking is er eentje die aansluit op de productafmetingen zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit en benodigde beschermingsgraad.Moonen Packaging

Vind de juiste balans

Het is belangrijk om de hoeveelheid verpakkingsmateriaal voor een pakket zo laag mogelijk te houden. Maar het is niet de bedoeling dat er te weinig materiaal gebruikt wordt, de kans ontstaat dan dat het product tijdens het proces niet voldoende beschermd wordt en kan beschadigen.

Een beschadigd product zal door de ontvanger in de meeste gevallen geretourneerd worden en deze extra transportbewegingen dragen niet bij aan een verlaging van de CO2-voetafdruk van de zending.

In Nederland hebben 1 op de 3 consumenten jaarlijks te maken met een beschadigde doos of inhoud.

duurzaam-verpakken-beschermen-product
Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken

Vind daarom de juiste balans tussen de bescherming van het product en verpakking. Met het oog op duurzaamheid is het effectiever om het product goed te beschermen, de milieudruk neemt namelijk sneller toe bij een matig beschermd product vanwege de beschadigingsrisico’s. In de bovenstaande grafiek staat dit geïllustreerd.

Vind de balans tussen under-packing en over-packing van de zending.

Voorbeeld: Verpakkingsmachines van bol.com, Coolblue en Wehkamp

coolblue-pakketjesmachine-compacte-verpakking

Om het formaat van verpakkingen zo compact mogelijk te houden hebben webwinkelgrootmachten bol.com, Coolblue en Wehkamp elk een verpakkingsmachine ontwikkelt.

  • Wehkamp heeft in 2015 als eerste grote e-commerce speler een geautomatiseerde verpakkingsmachine ontwikkelt. Met de verpakkingsmachine wordt er zo min mogelijk lucht in het pakketje vervoerd. Ook wordt er gekeken naar de dikte van het karton en folie om zo veel mogelijk te besparen op verpakkingsmateriaal.
  • Cooblue heeft in 2017 een pakketjesmachine in gebruik genomen wat resulteert in 90% minder opvulmateriaal in de pakketjes. De machine zorgt ervoor dat dozen aangepast worden aan de grootte van de bestelling.
  • Bol.com heeft in 2019 een besparing van 75% behaalt op het gebruik aan opvulmateriaal in pakketjes door het gebruik van een speciale verpakkingsmachine die de pakketjes nauwkeurig op maat kan maken. Sinds 2015 maakt bol.com gebruik van automatische verpakkingsmachines, inmiddels staan er 7 inpakmachines en verwacht het bedrijf komende jaren te groeien naar 25 inpakmachines.
 

4. Kies voor gerecyclede en duurzame verpakkingen

Voor zowel kartonnen, papieren en plastic verpakkingen geldt dat het duurzamer is wanneer de verpakking gemaakt is van (deels) gerecycled materiaal. Daarnaast is het belangrijk dat de verpakking hernieuwbaar is, zodat het materiaal eenvoudig kan worden gerecycled.

Een andere mogelijkheid is dat de verpakking gemaakt is van een natuurlijk afbreekbaar materiaal zodat het bijvoorbeeld gecomposteerd kan worden.

fsc-climate-neutral-packaging-karton

Plastic is een van de meest vervuilende materialen op aarde. Tussen 1950 en 2015 is slechts 9% van de hoeveelheid plastic in de wereld gerecycled. De rest is terecht gekomen op stortplaatsen en in de natuur, met alle gevolgen van dien.

Er zijn allerlei duurzame verpakkingsmogelijkheden zoals:

  • Biologisch afbreekbare opvulchips en bubbeltjesfolie
  • Recyclebare kartonnen dozen
  • Plantaardig vulmateriaal gemaakt van zetmeel, bamboe, zeewier of olifantsgras

De CO2-emissie bij de productie van bio-based plastics is 30-70% lager dan bij de productie kunststoffen op basis van aardolie.

Voorbeeld: Raja – Opvulchips Flo-Pak® Natural

rajapack-Opvulchips-Flo-Pak-Natural

Flo-Pak is een voorbeeld van herbruikbaar vulmateriaal dat gemaakt is van plantaardig zetmeel. Dit schokabsorberende verpakkingsmateriaal is milieuvriendelijk en recycleerbaar. Bovendien beschermt het producten die verzonden worden in een kartonnen doos. Dit materiaal breekt 100% natuurlijk af door het op te lossen in water.

Offerte Aanvragen voor Mono Verpakkingen
Gratis prijsinformatie & Advies van Experts.

“Een kenmerk van een circulaire verpakking is dat deze goed recyclebaar is en uit gerecyclede of biobased materialen bestaat.”
Daphne van den Berg, projectleider bij het KIDV

 

5. Kies voor papier met een FSC® of PEFC™ keurmerk

pefc-fsc-keurmerk-duurzaam-bosbeheer-papier-karton

Wanneer u gebruikt maakt van papieren of kartonnen verpakkingen dan is het elangrijk om te letten of dit materiaal een FSC– of PEFC-keurmerk heeft. Deze keurmerken waarborgen namelijk dat het papier afkomstig is van bossen die duurzaam worden beheerd. Ongeveer 85% van nieuw gemaakt karton bestaat uit oud karton, dat betekent dat er dus 15% nieuwe vezel wordt toegevoegd aan de pulp. En het is zaak dat deze vezel afkomstig is van duurzame bossen.

Het meest gebruikte opvulmateriaal dat gebruikt wordt in verzendverpakkingen is gemaakt van papier, zo’n 58% en 80% hiervan is gemaakt van FSC-papier.Thuiswinkel.org


raja-milieuvriendelijke-verpakkingen-karton

Milieuvriendelijke Verpakkingen Aanvragen

Vraag een offerte aan en ontvang advies over diverse milieubewuste opties voor verpakkingsmateriaal en vulmateriaal. Zoals papieren tape en papieren zakken.

Offerte Aanvraag Duurzame Verpakkingen
Gratis prijsinformatie & Advies van Experts.


6. Verstuur hersluitbare verpakkingen

De kans bestaat dat een verzonden pakket geretourneerd wordt door de ontvanger. Bijvoorbeeld omdat het product niet voldoet aan de verwachting of omdat het product beschadigd is geraakt tijdens het transport.

In 2019 werd in Nederland 13% van de online aangeschafte items geretourneerd. De meeste retouren vinden plaats in het fashionsegment, met een retourpercentage van 44%.
Logistiek.nl

Bij veel webwinkels wordt de optie van ‘gratis retourneren’ aangeboden, waardoor de drempel van bestellen wordt verlaagd. Door het retourgemak wordt er dus meer besteld en ook meer geretourneerd.

instructies-hersluitbare-kartonnen-doos-pakketje-openen
Verzenddoos van Wehkamp met instructies

Veel retailers maken het voor de ontvanger gemakkelijk om een product retour te sturen door het faciliteren van retourlabels en retourdocumenten. Maar ook aan de verpakking wordt steeds meer gedacht. Kartonnen dozen bevatten bijvoorbeeld visuele instructies om de doos eenvoudig te openen zonder deze te beschadigen.

Bij een eventueel retour kan het deksel terug worden geplaatst en vastgeplakt door een plakstrip te gebruiken.

instructies-hersluitbare-kartonnen-doos-retourneren-sluiten-pakket
Instructies voor hersluiten van verzenddoos voor retour

Ook plastic verzendzakken, die veelvuldig gebruikt worden door de kledingbranche, bevatten steeds vaker over slimmigheden om de zak te kunnen openen zonder deze te scheuren. Zo kan de zak beschikken over een geperforeerde naad zodat de verpakking netjes kan worden opengemaakt.

Bij een eventuele retourzending kan de geopende zak worden dichtgeplakt met een aanwezige plakstrip.

De helft van de Nederlandse consumenten wil een verpakking die makkelijk te openen en te herstluiten is om retouren te vergemakkelijken.DS Smith Packaging

Het doel van een hersluitbare verpakking is ten eerste bedoeld om het retourneren van een zending efficiënt te maken voor de klant. Maar een hersluitbare verpakking draagt ook bij aan de duurzaamheid van de retourzending.

De klant kan immers dezelfde verpakking hergebruiken om het product terug te sturen.

De klant heeft in principe geen tape nodig of ander verpakkingsmateriaal om het pakket veiligt te retourneren. Hierdoor blijft de verpakking bestaan uit monomaterialen wat de recycling van het materiaal ten goede komt.

 

7. Green Shipping – Duurzaam bestellen en verzenden

In Nederland zijn we gewend om een (online) bestelling binnen één of twee dagen te ontvangen. Je kunt in principe alles kopen wat je wilt, wanneer je wilt en het binnen 24 uur ontvangen. En in de meeste gevallen zijn de verzendkosten ‘gratis’.

Sommige webwinkels versturen pakketjes zelfs nog op de zelfde dag toe naar de klant. Deze snelle verzendservice is natuurlijk ongekend, maar het brengt mogelijk wel ecologische nadelen met zich mee.

snelle-levering-vandaag-besteld-morgen-in-huis

Door deze korte bezorgtijd zijn er veel meer transportbewegingen nodig en dit draagt bij aan meer CO2-uitstoot. Wanneer een klant meerdere items bestelt bij een webwinkel, dan kan het zijn dat de bestelling in diverse losse pakketjes verstuurd en geleverd wordt aan de klant.

Dat komt bijvoorbeeld omdat de klant besteld heeft via een online platform waarop verschillende aanbieders  producten aanbieden. Of omdat een bepaald product niet op voorraad is en de zending dus in delen wordt verstuurd. Niet echt duurzaam dus.

De touwtjes in handen

green-shipping-duurzaam-bestellen-en-verzenden

Het is milieuvriendelijker als de klant de touwtjes meer in houden zou krijgen tijdens de bestelling en kan aangeven hoeveel haast er geboden is bij de zending. Voeg daarom een ‘green-shipping‘ optie toe in het bestelproces waarmee de klant kan aangeven dat de bestelling niet persé binnen een dag geleverd hoeft te worden. Zo kan het pakketje niet het snelst maar wel het meest duurzaam worden verstuurd.

Webwinkels blijven ver achter met ‘groen bezorgen

De leverancier krijgt door ‘green-shipping’ meer tijd om het transport efficiënter en dus duurzamer in te plannen. De transporteur kan bijvorobeeld de vrachtwagen of bestelbus meer pakketjes laten versturen, omdat er meer orders verzameld kunnen worden.

Dit resulteert in minder transportbewegingen. Ook kan het pakketjes duurzamer worden verpakt, omdat er meer tijd is en dus meer aandacht aan kan worden geschonken.

Door een ‘green-shipping’ optie toe te voegen maak je de klant meer bewust over hun bestelling.

 

8. Informeer de ontvanger over afvalscheiding

fsc-ik-ben-gemaakt-van-gebruikt-karton-en-volledig-recyclebaar

Uit een wat ouder onderzoek uit 2015 is gebleken dat ongeveer 20% van de verzendverpakkingen communiceert met tekst, logo’s of symbolen over de wijze waarop de verpakking moet worden gescheiden voor optimale recycling.

Gelukkig tonen steeds meer verpakkingen informatie over het juist scheiden van de verpakking. Heeft uw verpakking dit nog niet? Dan is het verstandig om op de verpakking een weggooiwijzer te laten drukken.

Dit kan bijvoorbeeld geprint worden op de kartonnen doos of op de plastic verzendzak waarin kleding wordt verstuurd. Met deze informatie kan de verpakking juist worden weggegooid door de klant.

plastic-verzendzak-gemaakt-van-gerecycled-plastic

Naast dat deze weggooiwijzer bijdraagt aan een hoger recyclingpercentage van het verpakkingsmateriaal, draagt het ook bij aan het imago van uw bedrijf. Ruim 70% van de consumenten vindt namelijk dat bedrijven een positieve bijdrage aan de maatschappij moeten leveren. Maar liefst 30% is zelfs bereid om extra te betalen voor meer duurzame producten.


9. Verstuur geen doos in een doos

In 2019 heeft Bol.com besloten om circa 3.500.000 artikelen niet meer te versturen in een bol.com-doos. Dat betekent dat het product in de fabrieksverpakking wordt verstuurd. Noodzakelijk is dat de fabrieksverpakking stevig genoeg is en voldoende bescherming biedt aan het artikel.

Ook wordt er rekening gehouden met discretie en privacy. Het bedrijf hoopt zo in 2025 de CO2-uitstoot terug te brengen naar 0 gram.

doos-in-doos-verzenden-artikelen-niet-inpakken
Bol.com verstuurt steeds minder artikelen in de bekende bol.com doos

Waarom zou je een product nogmaals in een doos inpakken als het al in een stevige doos verpakt is?

Mogelijk kunt u ook uw producten onder de loep nemen en oordelen of het noodzakelijk is dat elk product verpakt wordt in een kartonnen doos. Het kan zijn dat sommige producten al dusdanig stevig verpakt zijn dat deze extra verpakking overbodig is.

Zo verstuurt u dus geen doos-in-een-doos naar uw klant toe, dit bespaart op verpakkingskosten en dus ook op de CO2-uitstoot van de zending.

 

10. Vergroot de afleverkans

postnl-app-bezorger-onderweg-pakket-verwacht-bezorgmoment

Om transportbewegingen minimaal te houden is het noodzakelijk dat het pakketje in ontvangst wordt genomen door de klant. Vergroot dus de afleverkans van het pakket door duidelijk te communiceren met de klant en de ontvanger ook de mogelijkheid te geven om met u te communiceren over de zending. Klanten zijn door de smartphone beter bereikbaar dan ooit.

Transportbedrijven bieden de klant steeds meer verschillende bezorgopties aan die ook tijdens het transport nog gewijzigd kunnen worden. Pakketten kunnen afgehaald worden bij een pickup-point, bezorgd worden op het werk of natuurlijk aan huis.

  • DHL biedt de klant bijvoorbeeld de mogelijkheid om vanaf een dag vóór bezorging het moment of de locatie te laten wijzigen. Komt bijvoorbeeld het bezorgmoment niet goed uit? Dan kan de klant ervoor kiezen om het pakket toch af te halen bij een servicepunt in plaats van het thuis te laten bezorgen.
  • Pakketbezorger DPD informeert de geadresseerde op de dag van bezorging tot op 1 uur nauwkeurig wanneer de chauffeur het pakket komt afleveren. Bij een dichte deur wordt het pakket bij de buren of bij een pickup-point bezorgd.
  • PostNL biedt via de PostNL-app de mogelijkheid voor de ontvanger om de bezorging te wijzigen als het bezorgmoment niet uit komt. Via de track & trace code kan het pakket opgezocht en gewijzigd worden. Via push-notificaties wordt de klant ook op de hoogte gehouden over de zending. Een mooi voorbeeld van duidelijke communicatie.

Door korte lijnen te onderhouden met de ontvanger van de zending wordt de afleverkans vergroot en dit draagt bij aan minder transportbewegingen.

 

Voor specifieke bestellingen is het verstandig als de chauffeur of planner contact op neemt met de klant over het exacte aflevermoment. Bijvoorbeeld wanneer de klant witgoed bestelt heeft of een lading siertegels voor in de achtertuin. Door duidelijk te communiceren met de klant weet u als zender en de klant als ontvanger waar je aan toe bent. Duidelijke communicatie over het verzenden van een pakket kan ook al op een webpagina waarop veelgestelde vragen worden beantwoord.

Bekijk logistieke optimalisatiessoftware


Ergernissen van verpakkingen

Het Avro-Tros programma Radar heeft ruim 30.000 respondenten gevraagd over ergernissen van verpakkingen. Uit dit onderzoek kwamen ook een aantal duurzame ergernissen naar voren:

  1. Te grote verpakking – Consumenten storen zich aan verpakkingen die onnodig groot zijn voor het verstuurde product. Naast dat het onnodige kosten met zich meebrengt voor de verpakking speelt ook het milieuonvriendelijke aspect een belangrijke rol voor deze ergernis. Er wordt namelijk lucht vervoert. Ook neemt een grote verpakking onnodig extra ruimte in, niet alleen in de bestelbus maar ook in huis of erger nog, bij de buren die het pakketje in ontvangst hebben genomen.
  2. Milieuonvriendelijk materiaal – Consumenten geven aan zich te storen aan het gebruik van milieuonvriendelijk verpakkingsmateriaal. De voorkeur gaat uit naar papieren of kartonnen verpakkingsmateriaal.
  3. Problemen met weggooien – Uit het onderzoek blijkt dat consumenten het vervelend vinden als de verpakking onmogelijk gescheiden weggegooid kan worden. Bijvoorbeeld omdat de verpakking bestaat uit meerdere materialen die niet van elkaar kunnen worden gescheiden. Bijvoorbeeld een kartonnen doos met een gelamineerde binnenzijde. Hierdoor voelen de respondenten zich genoodzaakt om het materiaal bij het restafval te gooien.
  4. Onduidelijkheid over afvalscheiding – Moet een verpakking bij het plasticafval of toch bij het restafval? Voor sommige verpakkingen is het onduidelijk waar iets moet worden weggegooid. De consument zou graag op de verpakking geïnformeerd willen worden over het materiaalgebruik en over afvalscheiding.
doos-bij-oud-papier-instructies-verpakking
Voorkom onduidelijkheid over afvalscheiding met eenvoudige instructies

Waarom duurzaam verpakken?

  • Ecologisch verantwoord
  • Besparen op verpakkingskosten
  • Beter voor uw bedrijfsimago
  • Behoud van natuurlijke grondstoffen
  • Duurzame verpakkingen kunnen volledig en makkelijk worden gereycled
  • Productie van ecovriendelijke verpakkingen is minder schadelijk voor het milieu

2 Comments on “10x Tips voor Duurzaam Verpakkingsmateriaal en Verzendingen

  1. Ik ben uit (corona)-noodzaak helemaal fan geworden van bestellingen laten leveren. Dankzij die apps gaat het ook altijd helemaal goed. Wel sluit ik me aan bij de ergernis van veel consumenten dat de doos vaak onnodig groot is. Laatst kreeg ik van de online apotheker twee tubetjes in een doos ter grootte van een schoenendoos. Dat hoeft toch helemaal niet!

  2. Bedankt voor het schrijven van dit artikel. Ik wist niet dat er maar 9 procent plastic gerecycled is! Dat is echt weinig, kartonnen dozen lijken mij een duurzamere oplossing om waren in te versturen.

Reacties zijn gesloten.